Heimwee naar de tijd van de dieven

[Lezersbrief verscheen op 4/10 in De Standaard]

De onrust in de Palestijnse gebieden neemt steeds drastischer vormen aan. Zo werden afgelopen zondag negen Palestijnen gedood in gevechten in de Gazastrook. De aanleiding voor deze straatgevechten is de toenemende spanning tussen Hamas en Fatah, na het mislukken van de onderhandelingen over de nationale eenheidsregering. In dit klimaat van wetteloosheid ontstaat heimwee naar de dagen van Fatah, toen de lonen werden uitbetaald en de voornaamste zorg van de Palestijnen de bezetting was.

Vorige week ving een journaliste zelfs de volgende slogan in een betoging op: "Niet Ismail, niet Haniyeh, wij willen de regering van de haramiyeh.'' Haramiyeh betekent zoveel als dieven, hier de voormalige regeringsleiders van Fatah. Zwartkijkers maken gewag van een Palestijnse burgeroorlog, maar zo'n vaart loopt het niet. De gesprekken tussen Fatah en Hamas zitten wel muurvast. Vorige week zei president Abbas dat een nieuwe regering van nationale eenheid Israël snel zou erkennen. Premier Haniyeh ontkende dit onmiddellijk. Hij stelde dat Hamas Israël enkel een wapenstilstand op lange termijn aanbiedt. Het Palestijnse volk staat grotendeels achter nationale eenheid, maar de kans dat die er snel komt, lijkt klein. Hoe langer dit duurt, des te meer onderlinge spanningen er zullen ontstaan in de Palestijnse gebieden. Het falen van deze gesprekken, maar ook het internationale isolement van de regering, zijn koren op de molen van de militante vleugel van Hamas. Die voelt dat de Palestijnen radicaler worden. Zij betalen immers het gelag voor de boycot tegen Hamas. De economische situatie is rampzalig: bijna 165.000 ambtenaren hebben al zeven maanden lang geen loon meer gekregen. Vooral in de Gazastrook is de situatie zorgwekkend. Sinds drie maanden lijkt de hel losgebarsten. Er is een nijpend tekort aan water, voedsel, medicijnen en elektriciteit. De bevolking leeft in een grote openluchtgevangenis waarvan Israël de sleutel weggooide. Meer nog, de cipiers mishandelen de gevangenen. Sinds eind juni doodde het leger al meer dan 240 Palestijnen.

Een recente Israëlisch-Palestijnse opiniepeiling wees uit dat de Palestijnse bevolking radicaler wordt. De meerderheid van de Palestijnen vindt dat ze de methodes van Hezbollah, om raketten af te vuren op Israëlische steden, moeten overnemen. Ook de steun voor de zelfmoordaanslagen is verontrustend hoog. De enige oplossing tegen deze radicalisering is de Palestijnen niet langer te gijzelen in een situatie waarin ze gestraft worden voor hun democratische keuze en evenmin uitzicht hebben op een betere toekomst. Er is een alternatief voor de 'nostalgie naar dieven' en de steun aan hen die doodslag plegen: een menswaardig leven in een Palestijnse staat. Hiervoor is een dialoog met Hamas nodig. Uiteraard moet Hamas het geweld afzweren en Israël erkennen. Maar het zou een stimulans zijn mocht Israël de Palestijnse staat erkennen binnen de grenzen van vóór 1967. De internationale gemeenschap zou een belangrijk signaal zenden aan Hamas met een beleid van één maat en één gewicht.

Brigitte Herremans(De auteur is medewerker Midden-Oosten Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen.)