De ondergang van Kadima

[Reactie op artikel "Partij Olmert zakt weg in peilingen", in Elsevier van 12 januari 2007]

Het probleem met Kadima is dat het een partij was die draaide en alleen bestond dankzij de figuur en het ideeëngoed van Ariel Sharon. Eenmaal deze figuur verdwijnt uit de coulissen, valt ook de partij uit elkaar in verdeeldheid en zonder visie. Dit heet het Pim Fortuyn-effect. Ook de Fortuynisten in Nederland haalden eenmaal een historische overwinning, maar bakten er enkele maanden later niets meer van bij vervroegde verkiezingen. Bij de verkiezingen voor de Kamer op 22 november jl. haalde de Lijst Fortuyn geen enkele verkozene meer.

De waarheid is dat men Olmert altijd herinnert als "een prins" van Likud en niets meer. Zijn verdienste is de vernietiging van Kadima geweest. Hij bracht geen nieuwe boodschap en deed telkens een stap terug op elk innoverend politiek idee. En dat leidde tot de vernietiging van Kadima.Toch moet deze peiling met een korrel zout worden genomen. Ze geeft een indicatie, maar men moet rekening houden met de historisch lage opkomst bij de vorige verkiezingen (63 %) en de vraag is dan ook hoeveel van de 500 geënqueteerden volgende keer naar de stembus zullen gaan. Er is een foutenpercentage van vijf procent.

De populariteit van Tzipi Livni is te verklaren doordat zij het gedachtegoed van haar politieke vader, Ariel Sharon trouw blijft. Toch maakt juist deze populariteit haar een erg gevaarlijke politica. Met het verkiezingssysteem in Israël kan men niet voor individuele politici, maar enkel op partijnamen stemmen en die partijen bepalen wie ze afvaardigen naar de Knesset. Individuele parlementsleden zijn dan ook niets verschuldigd aan de Israëlische kiezer. De politici wanen zich mijlenver boven het gewone volk. Er zijn ook geen kiesdistricten, maar een nationale kieskring en kleine partijen met slechts één procent van de stemmen, maar een verkozene worden als het waren opgekocht door de grote.

Een democratischer verkiezingssysteem kan natuurlijk niet, want men wil alleen op papier een "democratische staat" zijn en zeker Palestijnen niet laten meebeslissen over zaken die hen evenzeer aangaan, in het parlement. De populariteit van Avigdor Lieberman werd in dit onderzoek niet gemeten. Maar de extreem-rechtste politicus en stuwende kracht achter de regering-Olmert en zijn populariteit wegens standpunten over de Palestijns-Arabische bevolking in Israël mag men nooit onderkennen. Een studie van Yediot Ahronot maakte duidelijk dat Netanyahu en Lieberman de populairste politici zijn in Israël die alle andere beleidsmakers mijlenver achter zich laten.

Mario Bergen, Leuven