Europa blijft wapens leveren aan Israël

[Lezersbrief aan Het Laatste Nieuws]

De Israëlische staat blijft wapens ontvangen van de Europese Unie, ondermeer uit België. Dit laatste blijkt uit het halfjaarlijks verslag van 1 januari tot 30 juni 2006 van de Dienst Controle Wapenhandel van de Vlaamse Overheid. Het betreft hier wapens met gladde loop met een kaliber < 20 mm en machinegeweren met een kaliber <= 12,7 mm. Ook in 2005 al keurde België exportlicenties ter waarde van 2,58 miljoen euro goed.

Geluiddempers, speciale statieven, klemmen, wapenvizieren en vlamonderdrukkers voor wapens werden verkocht aan de Israëlische overheid voor een bedrag van 8.572 euro. Voor 1.049.434,24 euro wapens kocht onze aan defensie gerelateerde industrie van Israël. Het gaat ondermeer om vuurleidingssystemen en aanverwante alarm- en waarschuwingssystemen. Ook beeldvormingsapparatuur en onderdelen voor infrarood- en warmtebeeldapparatuur zijn gewenst.Vanaf het begin van zijn ontstaan is Israël politiek en militair sterk gesteund door de diverse Westerse landen. Een eigen hoog-technologische wapenindustrie heeft het land geleidelijk aan minder afhankelijk gemaakt. Eerder gingen westerse landen - zoals Frankrijk in 1967 - op basis van meningsverschillen over tot boycotmaatregelen. Israël zal het eerste land ter wereld zijn dat actief nanotechnologie gaat inzetten bij een toekomstige oorlog. Dit verklaarden zowel minister van Defensie Peretz als Eerste minister Olmert half november 2006. Israël investeert 230 miljoen dollar in deze technologie de komende vijf jaar. Deze technologie kan worden ingezet tegen de Palestijnen en bij een nieuwe oorlog in Libanon.

Israël is economisch niet zelfvoorzienend, maar afhankelijk van buitenlandse hulp en leningen. De VS is al decennia de onbetwiste steunpilaar van Israël. Tel Aviv is de grootste ontvanger van Amerikaanse hulp sinds de Tweede Wereldoorlog. Het gaat om tal van regelingen, giften, obligaties, unieke speciale terugbetalingsvoorwaarden e.d. meer. In de periode van 1950 tot 2000 hebben de VS in totaal meer dan 43 miljard dollar aan pure militaire steun gegeven.

Frankrijk was in de periode 1956-67 Israël's belangrijkste leverancier van zware wapens. De samenwerking tussen Frankrijk en Israël leidde kort na de Suez-crisis in 1956 tot de bouw van de omstreden kernreactor in Dimona. Duitsland heeft ook een lange traditie van wapenleveringen aan Israël. In de jaren 1990 tot 2001 leverde Duitsland 2,8 miljard DM aan wapens aan Israël. In de periode 1991 tot 1999 leverde het land voor minstens 3,36 DM aan goederen met een dubbele capaciteit. Het ging om handelswaren voor zowel burgerlijk- als militair gebruik. Twee nucleaire onderzeeërs kwamen dit najaar aan in Israël. Ze kunnen kernraketten afschieten. Israël kocht eerder al drie duikboten van de Dolphin-klasse van Duitsland. Kostprijs voor de boten bedraagt 1,27 miljard dollar. De Duitse regering betaald 1/3e van de prijs en 2/3e wordt betaald door de Israëlische belastingbetaler.

Ook Nederland draagt op verschillende manieren bij aan de wapenvoorraad van het Israëlische leger. Zo vliegen haar F-16's met Nederlandse onderdelen en is Schiphol een belangrijke doorvoerhaven voor Israëlische wapentechnologie. De bemanning van de M-109 houwitsers, die ingezet worden in Israël, is opgeleid in een Nederlandse simulator van Van Halteren Metaal in Bunschoten. Van Halteren leverde tevens voor 318.000 euro aan wielen voor gepantserde bulldozers. Een ander wapenonderdeel dat Nederland levert, kost slechts twee eurocent per stuk. Het gaat om de schakels voor patroonbanden, waarmee je zo'n Rambo-ketting van kogels kan maken.

Al sinds de jaren zestig fungeert Schiphol als belangrijk tussenstation voor Israëlische wapens. Luchtvaartmaatschappij El Al verkoos Schiphol op grond van de voorschriften voor wapen- en munitiedoorvoer en vanwege de traditionele vriendschapsbanden. Ook de Israëlische luchtmacht maakte regelmatig gebruik van Schiphol om bij te tanken tijdens militaire transporten en voor rustpauzes van de vliegers. In 1997 kwam er een eind aan het gebruik van civiele vliegvelden door militaire vliegtuigen. De militaire vrachten via El Al gaan echter onverminderd voort. Tijdens de Bijlmer enquête is veel bekend geworden over het gebruik van Schiphol voor onfrisse Israëlische zaakjes. Volgens militair analist Paul Beaver gaat het bij de bewapening van het Israëlische leger via Schiphol hoogstwaarschijnlijk ook om goederen voor nucleaire wapens. Duidelijk is dat goederen die als grondstof voor chemische wapens gebruikt kunnen worden via Schiphol naar Israël zijn vervoerd. Het ging hierbij om ingrediënten voor het zenuwgas Sarin, het zogenaamde (DMMP). Nederland leverde ook direct een kleine hoeveelheid chemische wapens aan Israël. Hierbij ging het om het zenuwgas Soman dat volgens TNO door hen voor onderzoek was geleverd.

Wapenleveringen aan Israël zijn in veel Europese landen de vaste praktijk. Dit is in strijd met de Europese gedragscode inzake wapenhandel. Hetzelfde geldt voor de militaire samenwerking die er momenteel bestaat tussen Israël en de Europese Unie en die men graag nog zou willen opvoeren. De Europese gedragscode inzake wapenhandel wordt dan ook met de nodige souplesse gehanteerd door de lidstaten. Heel het debat over de preventie van gewapende conflicten en duurzame ontwikkeling mag dan mooi klinken, iedereen weet dat gewapende conflicten het meest kans hebben om uit te breken in regio's waar er voldoende wapentuig aanwezig is.

Uit recente antwoorden op Nederlandse kamervragen blijkt dat in 2005 76 wapenzendingen via Schiphol naar Israël zijn aangemeld. Ook in de maanden juni en juli van dit jaar, direct voorafgaand aan de Israëlische inval in Libanon, heeft Nederland nog 23 wapenvrachten doorgelaten. Onder de doorgevoerde wapens - veelal afkomstig uit de Verenigde Staten - zitten vele tientallen miljoenen stuks munitie en onderdelen daarvan. De Nederlandse regering ziet geen reden die doorvoer een strobreed in de weg te leggen. Er blijven wapens via Schiphol naar Israël gaan die bestemd zijn voor de oorlog tegen Libanon en/of de Palestijnen.

Mario Bergen, Leuven